Көшкін кезіндегі халықтың әрекеті

  Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі
Алматы қаласы Төтенше жағдайлар департаменті
Көшкін кезіндегі халықтың әрекеті
     Көшкін – ауырлық күшінің әсерінен таулар мен жыралардың, теңіздердің, көлдердің, өзендердің тік жағалары бойынша топырақтар мен тау жыныстары массаларының сырғанау ығысуы (жылжыуы). Көшкіннің себептері көбінесе беткейлердің эрозиясы, оның қатты жауын-шашын, жер сілкінісі немесе адам әрекеті (жару және т.б.) әсерінен батпақты болуы.
  

 Көшкін кезінде топырақтың көлемі ондаған және жүздеген мың текше метрге жетуі мүмкін, ал кейбір жағдайларда одан да көп. Көшкіннің жылжу жылдамдығы жылына бірнеше метрден секундына бірнеше метрге дейін жетеді. Көшкіннің ең үлкен ығысу жылдамдығы жер сілкінісі кезінде байқалады. Топырақ массаларының сырғанауы тұрғын және өндірістік ғимараттардың, инженерлік және жол құрылыстарының, магистральдық құбырлар мен электр желілерінің қирауы мен бітелуіне, сондай-ақ адамдардың жарақаттануы мен өліміне әкелуі мүмкін.
Көшкінге қалай дайындалу керек:

    Көшкіндердің ықтимал орындары мен шамамен шекаралары туралы ақпаратты біліңіз, көшкін қаупі туралы ескерту сигналдарын, сондай-ақ осы сигналды беру тәртібін есте сақтаңыз. Жақындап келе жатқан көшкіннің белгілері - ғимараттардың есік-терезелерінің кептелуі, көшкін қаупі бар беткейлерде судың ағуы. Жақындап келе жатқан көшкіннің белгілері байқалса, жақын жердегі көшкін станциясының постына хабарлаңыз, сол жерден ақпарат күтіңіз және жағдайға қарай өзіңіз әрекет етіңіз.
Көшкінмен қалай күресуге болады:

Көшкін қаупі туралы сигналдарды алған кезде электр құрылғыларын, газ құрылғыларын және су құбырын өшіріңіз, алдын ала жасалған жоспарлар бойынша дереу эвакуациялауға дайындалыңыз. Көшкін станциясы анықтаған көшкіннің жылжу жылдамдығына байланысты қауіпке сәйкес әрекет ету. Төмен ығысу жылдамдығымен (айына метрлер) өз мүмкіндіктеріңізге сәйкес әрекет етіңіз (ғимараттарды алдын ала белгіленген жерге жылжытыңыз, жиһазды, заттарды және т.б. алыңыз).Көшкіннің ығысуы тәулігіне 0,5-1,0 м-ден баяу болса, бұрын жасалған жоспарға сәйкес көшіру. Эвакуациялау кезінде өзіңізбен бірге құжаттарды, бағалы заттарды, ал жағдайға және әкімшіліктердің нұсқауына қарай жылы киімдер мен тамақтарды алыңыз. Шұғыл түрде қауіпсіз жерге көшіру және қажет болған жағдайда құтқарушыларға жерді қазуға, көшкін астынан зардап шеккендерді шығаруға және оларға көмек көрсетуге көмектесу.
Көшкін ауыстырудан кейінгі іс-шаралар:

Тірі қалған ғимараттарда көшкіннің орнын ауыстырғаннан кейін қабырғалардың, төбелердің жағдайы тексеріліп, электр, газ, су құбырларының зақымдануы анықталады. Егер сіз зардап шекпеген болсаңыз, онда құтқарушылармен бірге зардап шеккендерді үйінді астынан шығарып, оларға көмек көрсетіңіз.
Жедел телефон нөмірлері
Қазақстан Республикасы:
DChS - 101.112
Полиция – 102
Жедел жәрдем - 103
Авариялық газ қызметі – 104
Құтқару қызметі – 109